Hoofdstuk 9: Onderwijssituatie

Opdrachten hoofdstuk 9: Onderwijssituatie

1. Een les voorbereiden

Bij deze activiteit leer je hoe je in de praktijk een les voorbereidt en uitvoert vanuit een didactisch model, waarbij je rekening houdt met de manier waarop kinderen leren. Kies een onderwijsleersituatie uit op je stageschool die past binnen je stageopdracht en waarbij je volgens het model van directe instructie werkt. Je mag ook voor een ander model kiezen, dan pas je het lesformulier aan. Je bespreekt en evalueert deze activiteit met de mentor. Om deze activiteit goed uit te kunnen voeren kun je het beste eerst hoofdstuk 10 bestuderen.

a.    Bereid deze les voor aan de hand van een lesvoorbereidingsformulier. Let er bij de voorbereiding goed op hoe de kinderen voor wie de les is bedoeld, leren en hoe je ervoor zorgt dat het leerproces optimaal verloopt. Denk hierbij aan de leerbevorderende factoren.
b.   Geef aan welke kerndoelen van het basisonderwijs in je les aan de orde komen.
c.    Voer de les uit. Het is handig om de hele uitvoering met een audio recorder op te nemen of maak er een filmpje van.
d.    Evalueer hoe de les verliep, hoe je voorbereiding was en hoe je hebt gewerkt aan je persoonlijke leerdoel. Besteed bij de evaluatie uitgebreid aandacht aan de reacties van de kinderen: Waren ze betrokken bij de les? Waren ze enthousiast? Hoe merkte je dat jouw aanpak bij de kinderen goed overkwam? Hebben ze geleerd wat je ze hebt willen leren? Wat had je gezien de reacties misschien anders kunnen doen?
e.    Maak een verslag van de voorbereiding, de uitvoering en de evaluatie aan de hand van de onderwerpen die in het lesvoorbereidingsformulier staan vermeld. Kies hier zelf een vorm voor. Geef in je verslag veel voorbeelden van hoe de les in de praktijk is verlopen. Hiervoor kun je de geluids- of beeldopnamen gebruiken die je van de les hebt gemaakt.

2. Lessen voorbereiden rond een thema

Deze activiteit kun je met je studiegroep voorbereiden. Lees vooraf ook de informatie in hoofdstuk 2. Je gaat een serie lessen voorbereiden rond een thema. Je maakt hierbij gebruik van een lesvoorbereidingsformulier. Je vult dit lesformulier zo volledig mogelijk in. Geef ook concreet aan welke leermiddelen je gebruikt. De uitvoering doe je individueel op je stageschool.
a.    Kies een thema dat aansluit bij de belangstelling van kinderen uit de groep waar je de serie lessen mee uit wil voeren.
b.    Spreek af welke leergebieden je bij de serie lessen rond dit thema aan de orde wilt laten komen. Bekijk hiervoor de kerndoelen van het basisonderwijs. Je kunt deze vinden op de website van het ministerie van OC&W (www.minocw.nl). Kies minimaal een combinatie van drie leergebieden. Als je de activiteit in de eerste twee groepen uitvoert, kun je ook kiezen voor de basisdoelen van ontwikkelingsgericht onderwijs.
c.    Je kunt rond dit thema vier verschillende lessen voorbereiden:
-        een introductieles;
-        een les volgens het model van directe instructie;
-        een les volgens het model van ontdekkend leren;
-        een les volgens het ontwikkelingsgericht onderwijs.
d.    Maak bij minstens één van de lessen gebruik van de computer.
e.    Richt samen met de kinderen een hoek of thematafel in die past bij het thema en in de lessen.
f.    Voer de introductieles en één van de vervolglessen uit. Je kunt dit met de hele groep doen, maar je mag ook kiezen voor een kleinschalige aanpak in een klein groepje. Bij beide lessen stel je vooraf een persoonlijk leerdoel vast en hoe je daaraan gaat werken.
g.    Maak aan de hand van het lesformulier een uitgebreid verslag van deze activiteit. Sluit je verslag af met een evaluatie van het proces en het resultaat. Geef daarbij aan waar je tevreden over bent en wat je een volgende keer anders gaat doen.

3. Evaluatie

Scholen evalueren op een verschillende manier. Met deze activiteit verdiep je je in de wijze waarop jouw stageschool dit doet in de onderbouw en de bovenbouw. Je kunt een of meer van de volgende verwerkingsvormen kiezen:
a.    Maak een verslag van de manier waarop de resultaten van de kinderen in groep 1 en 2 worden vastgelegd.
b.    Beschrijf hoe op jouw stageschool de rapportage is georganiseerd. Zijn er verschillen tussen onder- en bovenbouw? Wat is het verband tussen de manier waarop gerapporteerd wordt en de visie van de school? Wat vind je zelf van de rapportage en waarom?
c.    Neem op jouw stageschool een toets af bij een kind (of een groepje kinderen) en maak er een verslag van. Overleg met de mentor welke toets je afneemt. Je hoeft niet per se een toets af te nemen die bij een methode hoort. Het kan bijvoorbeeld ook een observatieactiviteit zijn waarbij je kijkt of een kind bepaalde begrippen of vaardigheden beheerst. De volgende punten komen in het verslag aan de orde:
    -    Beschrijving van de toets: wat wil je toetsen en hoe moet je dat doen?
    -    Hoe en wat heb je overlegd met de mentor?
    -    Hoe is het afnemen van de toets verlopen? Ging het zoals je van plan was? Welke moeilijkheden kwam je tegen?
d.    Begeleid een kind dat een digitale toets gaat maken. Bereid je goed voor. Wat is het voor toets? Hoe moet het kind de toets maken? Mag je het kind ook tijdens de toets begeleiden en hoe doe je dat? Past de toets zich aan het antwoordgedrag van het kind aan? Als op je stageschool niet digitaal wordt getoetst, verdiep je je alleen in een digitale toets op bijvoorbeeld internet en doe je alleen de voorbereiding. Maak een verslag van je bevindingen.
e.    Wissel naar aanleiding van de vorige vier activiteiten in je studiegroep ervaringen uit. Iedere deelnemer brengt bij elk van de vier activiteiten een onderwerp in dat hij of zij wil bespreken.

Verder lezen

Websites
www.aps.nl> primair onderwijs > opbrengstgericht werken

Literatuur
Leerlingen  laten excelleren: De rol van de leerkracht Dolf Janson in JSW november 2012
Schoolkeuze in groep 8: Een inspectieproofmodel. Rene van Engelen in JSW november 2012

Formulieren

Lesformulier